Giới Thiệu Về Nhu Cầu Cải Tạo – Sửa Chữa Nhà Ở Hiện Nay
Trong bối cảnh nhà ở ngày càng xuống cấp theo thời gian, nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà đang trở nên phổ biến tại các khu dân cư, đặc biệt là tại TP.HCM và các đô thị lớn. Việc cải tạo có thể đơn giản như sơn sửa, thay mái, nâng nền… cho đến nâng tầng, làm gác lửng hoặc cải tạo kết cấu chịu lực.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng một số trường hợp sửa chữa – cải tạo nhà ở bắt buộc phải xin giấy phép xây dựng, và thủ tục này yêu cầu có đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà hợp lệ theo đúng quy định pháp luật.
Việc không thực hiện đúng quy trình có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như: bị xử phạt hành chính, buộc ngừng thi công, thậm chí phải tháo dỡ phần cải tạo trái phép. Do đó, việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ xin phép, trong đó đơn xin phép sửa chữa nhà là tài liệu quan trọng hàng đầu, là bước không thể thiếu để bảo đảm thi công đúng luật, an toàn và tránh tranh chấp về sau.
BK-SAIGON sẽ hướng dẫn bạn toàn bộ quy trình, thủ tục, mẫu đơn và những lưu ý quan trọng liên quan đến đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà – được cập nhật mới nhất theo quy định năm 2025.
Khi Nào Cần Xin Giấy Phép Cải Tạo – Sửa Chữa Nhà?
Một trong những câu hỏi phổ biến nhất khi chuẩn bị cải tạo nhà là: “Cải tạo nhà có cần xin phép không?”. Câu trả lời là CÓ, trong một số trường hợp bắt buộc theo quy định của Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi bổ sung năm 2020) và Nghị định 15/2021/NĐ-CP.
Trường hợp bắt buộc phải xin giấy phép:
Bạn cần làm đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà nếu dự định thực hiện một trong các hạng mục sau:
- Thay đổi kết cấu chịu lực của công trình (đục tường, thay cột, nâng mái…).
- Nâng tầng, làm gác lửng, mở rộng diện tích sàn sử dụng.
- Thay đổi mặt tiền, cơi nới ban công, mở thêm cửa sổ ảnh hưởng đến kiến trúc tổng thể.
- Cải tạo nhà nằm trong khu vực quy hoạch, khu phố cổ, khu dân cư đặc thù hoặc nhà liền kề.
Trường hợp không cần xin phép:
Theo Điều 89, Luật Xây dựng 2014, các trường hợp sửa chữa nhỏ, không ảnh hưởng đến kết cấu và an toàn công trình thì không cần xin giấy phép, ví dụ:
- Sơn lại nhà, sửa mái tôn, thay cửa, lát gạch nền.
- Sửa chữa nội thất bên trong mà không thay đổi kết cấu.
- Chống thấm, xử lý nứt nhỏ tường, trần, sàn.
Tuy vậy, vẫn nên liên hệ UBND phường/xã để xác minh rõ ràng, tránh thi công sai quy định.
Tóm lại: Nếu bạn thực hiện các thay đổi có tính chất kết cấu, kiến trúc hoặc ảnh hưởng đến an toàn – bắt buộc phải có giấy phép, và đơn xin phép sửa chữa nhà chính là bước đầu tiên trong hồ sơ.
Các Loại Cải Tạo/Sửa Chữa Nhà Ở Phải Xin Giấy Phép
Không phải mọi công việc sửa chữa đều cần xin phép, tuy nhiên có những dạng cải tạo nhất định bắt buộc phải làm đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà. Dưới đây là các loại công trình cải tạo phổ biến mà bạn cần đặc biệt lưu ý:
Nâng tầng, làm gác lửng
- Đây là hình thức cải tạo phổ biến nhất tại các đô thị có diện tích đất nhỏ.
- Tuy nhiên, do ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực, móng và chiều cao công trình ⇒ bắt buộc phải xin giấy phép.
Cơi nới, mở rộng diện tích sử dụng
- Mở rộng phòng, thêm ban công, mở cửa sổ mới, xây thêm tum…
- Những thay đổi này ảnh hưởng đến kiến trúc, khoảng lùi, mật độ xây dựng nên phải khai báo.
Thay đổi kết cấu, vị trí tường chịu lực
- Đục tường bê tông, di dời trụ/cột, xây lại cầu thang…
- Tất cả các thay đổi liên quan đến kết cấu chịu lực đều phải có giấy phép và bản vẽ kỹ thuật đi kèm.
Sửa chữa trong khu quy hoạch hoặc khu dân cư đặc thù
- Các khu như: quy hoạch dân cư chỉnh trang, khu phố cổ, khu bảo tồn, hoặc nhà nằm trong hẻm nhỏ
- Khi sửa chữa trong các khu vực này, việc xin phép gần như là bắt buộc, thậm chí còn có giới hạn riêng về chiều cao, màu sơn, vật liệu.
Thay đổi công năng sử dụng
- Ví dụ: chuyển nhà ở thành nhà kinh doanh, văn phòng, homestay…
- Những thay đổi này cần được cấp phép lại để phù hợp mục đích sử dụng theo quy hoạch.
Kết luận: Nếu bạn thuộc bất kỳ trường hợp nào kể trên, hãy chuẩn bị đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà sớm để tránh bị đình chỉ thi công, xử phạt vi phạm xây dựng trái phép.
Thủ Tục Xin Cấp Phép Cải Tạo Sửa Chữa Nhà Ở Mới Nhất
Việc xin phép sửa chữa, cải tạo nhà ở không phức tạp nếu bạn nắm rõ quy trình. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước giúp bạn hoàn tất thủ tục đúng quy định:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ xin phép
Hồ sơ gồm các tài liệu sau:
- Đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà (theo mẫu do Bộ Xây dựng ban hành)
- Bản sao công chứng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng/sổ đỏ)
- Bản vẽ hiện trạng và bản vẽ cải tạo sửa chữa (do đơn vị có chứng chỉ thiết kế thực hiện)
- Giấy ủy quyền (nếu người nộp không phải chủ sở hữu)
- Ảnh chụp công trình hiện trạng (nếu có yêu cầu)
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan chức năng
- Nộp trực tiếp tại Bộ phận một cửa UBND quận/huyện nơi có công trình
- Hoặc nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công (nếu địa phương hỗ trợ)
Cán bộ tiếp nhận sẽ kiểm tra hồ sơ và ra phiếu hẹn trả kết quả.
Bước 3: Thẩm định và xử lý hồ sơ
Trong vòng 7–10 ngày làm việc, cơ quan chuyên môn sẽ:
- Kiểm tra hiện trạng công trình
- Đối chiếu quy hoạch, chỉ giới xây dựng, mật độ, chiều cao…
- Yêu cầu bổ sung hoặc điều chỉnh hồ sơ (nếu cần)
Bước 4: Nhận giấy phép cải tạo sửa chữa nhà
Nếu hồ sơ hợp lệ, Giấy phép xây dựng (cải tạo) sẽ được cấp trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nộp đủ hồ sơ.
Sau khi nhận giấy phép, bạn có thể tiến hành ký hợp đồng và thi công công trình đúng như nội dung đã đăng ký.
Lưu ý:
- Tuyệt đối không được thi công khi chưa có giấy phép, tránh bị xử phạt hành chính hoặc buộc tháo dỡ.
- Nếu giấy phép bị từ chối, cần xem xét nguyên nhân và điều chỉnh hồ sơ phù hợp.
Hồ Sơ Xin Cấp Phép Sửa Chữa Cải Tạo Gồm Những Gì?
Một bộ hồ sơ xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà hợp lệ là yếu tố quyết định để được phê duyệt nhanh chóng. Dưới đây là các thành phần hồ sơ cần chuẩn bị theo quy định tại Nghị định 15/2021/NĐ-CP:
Đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà
- Là tài liệu bắt buộc, theo mẫu quy định sẵn (Phụ lục của Bộ Xây dựng).
- Đơn cần thể hiện rõ: thông tin chủ đầu tư, địa chỉ công trình, hiện trạng nhà ở, nội dung sửa chữa/cải tạo, cam kết thực hiện đúng giấy phép.
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất
- Sổ hồng hoặc sổ đỏ (bản sao có công chứng)
- Trường hợp đồng sở hữu cần có sự đồng thuận bằng văn bản của các chủ sở hữu.
Bản vẽ thiết kế hiện trạng và cải tạo
- Gồm: mặt bằng hiện trạng, mặt bằng cải tạo, mặt đứng, mặt cắt…
- Do đơn vị có chứng chỉ hành nghề thiết kế thực hiện và ký tên, đóng dấu.
- Đảm bảo đúng mật độ, chiều cao, khoảng lùi theo quy hoạch.
Giấy cam kết bảo đảm an toàn công trình lân cận (nếu có)
- Trường hợp công trình giáp ranh nhà hàng xóm hoặc hẻm nhỏ, phải có cam kết không ảnh hưởng kết cấu xung quanh.
Giấy ủy quyền (nếu người nộp không phải chủ nhà)
- Cần có giấy ủy quyền hợp pháp hoặc hợp đồng dịch vụ với đơn vị thiết kế/xin phép.
Lưu ý khi chuẩn bị hồ sơ:
- Hồ sơ càng đầy đủ, rõ ràng thì thời gian xử lý càng nhanh.
- Nên photo thêm 1–2 bộ để phòng trường hợp cần đối chiếu bổ sung.
- Có thể tham khảo hoặc tải mẫu hồ sơ tại UBND phường, quận hoặc các website dịch vụ xây dựng uy tín.
Mẫu Đơn Xin Cấp Phép Cải Tạo Sửa Chữa Nhà Mới Nhất
Đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà là thành phần quan trọng nhất trong bộ hồ sơ xin phép xây dựng. Mẫu đơn phải đúng quy định của Bộ Xây dựng và được điền đầy đủ, chính xác thông tin để tránh bị trả hồ sơ.
Nội dung cơ bản trong mẫu đơn
Mẫu đơn thường có các nội dung sau:
- Thông tin người làm đơn: Họ tên, số CCCD/CMND, địa chỉ liên hệ.
- Thông tin thửa đất và công trình: Số thửa, tờ bản đồ, địa chỉ nhà, diện tích đất.
- Hiện trạng nhà ở: Kết cấu hiện tại, số tầng, loại công trình.
- Nội dung xin sửa chữa/cải tạo: Ghi rõ sửa phần nào (mái, tầng, ban công…), có thay đổi kết cấu không, mục đích sửa chữa.
- Cam kết: Thực hiện đúng giấy phép, không vi phạm chỉ giới, quy hoạch, ảnh hưởng lân cận.
Lưu ý khi điền đơn
- Viết rõ ràng, không gạch xóa, dùng bút mực xanh hoặc đen.
- Thông tin phải trùng khớp với giấy tờ pháp lý: tên chủ nhà, địa chỉ, diện tích…
- Nếu có nhiều người đồng sở hữu, cần ghi đủ họ tên và có chữ ký đầy đủ.
Tải mẫu đơn xin sửa chữa nhà
Bạn có thể tải mẫu đơn xin phép cải tạo sửa chữa nhà chuẩn mới nhất năm 2025 tại:
- Website của UBND quận/huyện nơi cư trú
- Cổng Dịch vụ công quốc gia
- Hoặc từ đơn vị cung cấp dịch vụ xin phép xây dựng chuyên nghiệp
Mẹo: Nếu bạn không rành cách viết đơn, có thể thuê dịch vụ hỗ trợ trọn gói – vừa tiết kiệm thời gian, vừa đảm bảo hồ sơ đúng chuẩn pháp lý.
Thời Gian & Lệ Phí Xin Cấp Phép Sửa Chữa Nhà
Khi đã chuẩn bị đầy đủ đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà và các giấy tờ liên quan, bạn cũng cần nắm rõ thời gian xử lý cũng như mức lệ phí để chủ động trong kế hoạch thi công.
Thời gian giải quyết hồ sơ
Theo quy định tại Điều 102 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi bổ sung 2020):
- Thời gian cấp giấy phép xây dựng sửa chữa nhà ở riêng lẻ:
Không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp cần bổ sung, điều chỉnh hồ sơ: Thời gian sẽ được tính lại từ ngày hoàn tất bổ sung.
Gợi ý: Nên chủ động kiểm tra tình trạng xử lý hồ sơ tại Bộ phận một cửa hoặc qua hệ thống dịch vụ công nếu địa phương hỗ trợ online.
Mức lệ phí xin cấp phép sửa chữa
Theo Thông tư 250/2016/TT-BTC, mức thu lệ phí do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể. Tại TP.HCM và các đô thị lớn, lệ phí thường là:
- 50.000 – 100.000 VNĐ/lần cấp đối với nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân.
- Miễn lệ phí trong một số trường hợp như: nhà thuộc diện chính sách, vùng sâu vùng xa, người có công…
Mẹo tiết kiệm thời gian:
- Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, rõ ràng ngay từ đầu.
- Có thể ủy quyền cho đơn vị dịch vụ xây dựng hoặc công ty kiến trúc đứng tên xin phép thay nếu bạn không có thời gian đi lại.
Hậu Quả Khi Cải Tạo Nhà Không Xin Phép – Những Rủi Ro Cần Tránh
Nhiều người cho rằng sửa chữa nhà là việc nhỏ nên bỏ qua bước xin phép. Tuy nhiên, cải tạo – sửa chữa nhà không xin giấy phép khi thuộc diện bắt buộc sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng cả pháp lý lẫn tài chính.
Bị xử phạt hành chính
Theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP, hành vi xây dựng hoặc cải tạo không có giấy phép (trong trường hợp bắt buộc phải xin) sẽ bị xử phạt:
- Từ 20 – 30 triệu đồng đối với nhà ở riêng lẻ trong đô thị.
- Kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả: buộc tháo dỡ phần công trình vi phạm.
Bị cưỡng chế tháo dỡ phần công trình không hợp lệ
- Nếu bạn tự ý xây thêm tầng, cơi nới sai quy định hoặc xây vượt mật độ → công trình có thể bị cưỡng chế tháo dỡ.
- Dù chi phí xây dựng đã bỏ ra, nhưng công trình sẽ buộc phải trả lại hiện trạng ban đầu.
Không thể hoàn công hoặc sang tên tài sản
- Nếu công trình cải tạo không có giấy phép, bạn không thể hoàn công hợp pháp.
- Điều này gây khó khăn trong việc cấp đổi sổ hồng, sang tên tài sản, xin cấp điện – nước hoặc bán lại nhà.
Dễ phát sinh tranh chấp với hàng xóm, khu phố
- Cơi nới, thay đổi kết cấu mà không xin phép dễ gây ảnh hưởng nhà kế bên, dẫn đến tranh chấp, khiếu nại kéo dài.
- Ngoài ra, còn làm mất uy tín và gây ảnh hưởng an toàn cho khu dân cư.
Tóm lại: Việc không làm đơn xin cấp phép cải tạo sửa chữa nhà không những vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy lâu dài. Chủ đầu tư nên tuân thủ quy định để thi công đúng chuẩn, đảm bảo tài sản lâu dài.
Dịch Vụ Hỗ Trợ Xin Phép Sửa Chữa Nhà Trọn Gói – Tiết Kiệm Thời Gian, Đúng Quy Định
Đối với nhiều gia đình, việc tự chuẩn bị hồ sơ và đi lại nhiều lần để xin giấy phép cải tạo sửa chữa nhà vừa mất thời gian, vừa dễ thiếu sót giấy tờ dẫn đến bị trả hồ sơ. Vì vậy, lựa chọn dịch vụ hỗ trợ xin phép xây dựng trọn gói là giải pháp thông minh và tiết kiệm chi phí gián tiếp.
Lợi ích của việc thuê dịch vụ xin phép
- Tư vấn chính xác về trường hợp có cần xin phép hay không
- Soạn hồ sơ đầy đủ, đúng biểu mẫu, đảm bảo hợp lệ ngay từ đầu
- Thiết kế bản vẽ cải tạo, phù hợp quy hoạch và dễ được phê duyệt
- Thay mặt chủ nhà nộp hồ sơ tại cơ quan chức năng và nhận kết quả
- Tiết kiệm thời gian đi lại, hạn chế rủi ro hồ sơ bị từ chối, bổ sung
Quy trình làm việc của đơn vị dịch vụ
- Khảo sát công trình thực tế
- Tư vấn phương án sửa chữa phù hợp với quy định xây dựng
- Lập bản vẽ thiết kế cải tạo và hồ sơ đầy đủ
- Nộp hồ sơ và theo dõi xử lý đến khi nhận giấy phép
Chi phí dịch vụ hợp lý
- Mức giá dao động từ 2 – 5 triệu đồng tùy quy mô và vị trí nhà
- Chi phí này hoàn toàn hợp lý so với công sức, thời gian và rủi ro khi tự làm
Lưu ý: Nên chọn các công ty có địa chỉ rõ ràng, từng thực hiện hồ sơ tại quận/huyện bạn đang cư trú, để đảm bảo am hiểu quy trình và tránh kéo dài thời gian cấp phép.